Definicja OŚWIECENIE: moment w dziejach kultury europ. od końca XVII w. (w Polsce od poł. XVIII w.) do pocz. XIX w. Idea wolności, liberalnej koncepcji jednostki i społeczeństwa, odwołanie się do rozumu i doświadczenia jako narzędzi poznawania świata stanowiły istotę filozofii o. Krytyczna postawa wobec szablonowych instytucji, Kościoła, określeń edukacji znalazła uzasadnienie w racjonalizmie i empiryzmie, te kierunki filoz. stały się źródłem sceptycyzmu rel., a z powodu deizmu, ateizmu i libertynizmu. Krytycyzm przyczynił się do rozwoju nauk eksperymentalnych i przyr. (na przykład I. Newton, K. Linneusz). Drogę do postępu widziano w rozwoju oświaty i edukacji, w zakresie wychowania szczególną uwagę zwracano na respektowanie naturalnych potrzeb człowieka (J. J. Rousseau), ten typ bohatera pojawił się w lit., ((na przykład Przypadki Robinsona Crusoe D. Defoe. Kultura o. miała charakter uniwersalny, jęz. warstw wykształconych stał się franc., rozwinęła się prasa, powstawały nowe instytucje życia kulturalnego (biblioteki, salony lit., kawiarnie i kluby). Fundamentalną funkcją lit. był dydaktyzm, propagowanie nowych ideałów i wzorców, dziełem sumującym poglądy tej epoki stała się Ogromna encyklopedia francuska, której współautorami byli wybitni myśliciele i uczeni (J. d'Alembert, Wolter, Montesquieu, Rousseau, Holbach). Wśród gatunków lit. popularność zyskała powieść; w Anglii uprawiali ją D. Defoe, L. Sterne, J. Swift, H. Fielding; we Francji A. F. Prvost, P. Marivaux, A. R. Lesage, J. J. Rousseau. Nowym gatunkiem lit. była powiastka filoz. ( (((na przykład Kandyd Woltera, Kubuś Fatalista i jego pan D. Diderota), upowszechnił się dramat mieszczański (O literaturze dramatycznej D. Diderota), ukształtowały się nowe formy publicystyki prasowej (esej i felieton), z tradycją antyczną łączyły się bajka, satyra, oda, poemat heroikomiczny, sielanka, komedia. Początki kultury o. w Polsce wiążą się z działalnością S. Konarskiego, reformatora oświaty i pisarza, rozrost przypada na czasy panowania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i zbliżający się upadek państwa. Przemiany w życiu kult. zapoczątkowało stworzenie biblioteki Załuskich, istotnym wydarzeniem było otwarcie Teatru Narodowego (1765), powołanie czasopism (między innymi "Monitora", "Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych"), postępowi sprzyjał mecenat królewski i magnacki. Kluczowe przesłanki myślowe epoki zawierał prąd lit. zw. klasycyzmem, którego program zawarł F. K. Dmochowski w Sztuce rymotwórczej; wybitnym przedstawicielem był I. Krasicki, autor satyr, bajek, listów poet., poematów heroikomicznych, powieści; pewne jego przedmioty znajdują się w twórczości S. Trembeckiego i T. K. Węgierskiego. Do rejestrowania uczuć dążyli poeci sentymentalizmu, ich wybranymi gatunkami lit. były sielanka i drama sentymentalna uprawiana poprzez F. Karpińskiego i F. D. Kniaźnina. Piękno jako wartość podstawowa preferowane było w utworach stylu rokokowego, żartobliwych wierszach literaturze salonów ((między innymi Trembeckiego i Kniaźnina. Wydarzenia polit. przyczyniły się do rozwoju literaturze okolicznościowej reprezentowanej (((między innymi poprzez J. Jasińskiego i F. Zabłockiego, regularnie jednak z uwagi na radykalny charakter anonimowej. W momencie burzliwych przemian szczególną funkcję pełnił teatr, a sztuki J. Ursyna Niemcewicza (( ((((na przykład Powrót posła) i W. Bogusławskiego ((( (((((na przykład Cud mniemany, a więc Krakowiacy i Górale) stawały się głosem w publicznej debacie. Myśl społ.-polit. o. reprezentuje publicystyka uprawiana poprzez S. Staszica, H. Kołłątaja i F. S. Jezierskiego. Najpierw XIX w. zaczęły przenikać do Polski idee i prądy przeciwstawne racjonalizmowi i klasycyzmowi, w lit. zaczął się spór zwolenników starych i nowych zasad zapowiadając nową epokę.
- Co znaczy Obertyńska Beata, Pseud. Marta Rudzka:
- Porównanie powieściopisarka, nowelistka. Córka M. Wolskiej. W 1933 r. zdała egzamin aktorski i poprzez 4 lata występowała w lwowskich teatrach. W 1940 r. aresztowana poprzez NKWD, przeszła poprzez więzienia we oświecenie co znaczy.
- Krzyżówka Operetka:
- Dlaczego Gombrowicza. Autor, posługując się konwencją operetkową (synteza sztuczności, forma doskonała w swym idiotyzmie - ustalenie Gombrowicza), ukazał dzieje świata od około 1910 r. do czasu po rewolucji oświecenie krzyżówka.
- Co to jest Omyłka:
- Jak lepiej Prusa, planowane tytuły Szpieg, Vox populi. Autor dokonuje swoistego rozrachunku z tragiczną w skutkach postawą egzaltacji z czasu stworzenia styczniowego. W atmosferze małomiasteczkowych emocji i oświecenie co to jest.
- Słownik Ostatni Despotyzm:
- Kiedy Vade-mecum. Ironiczny obraz salonowego przyjęcia. Przybyły gość na próżno usiłuje przebić się z istotną wiadomością polit. (upadek despotyzmu) poprzez towarzyską konwersację o niczym, złożoną ze oświecenie słownik.
- Czym jest Ochorowicz Julian:
- Od czego zależy dziennikarz, pisarz, wynalazca, jeden z głównych teoretyków pozytywizmu pol., którego program zawarł w pracy Wstęp i pogląd ogólny na filozofię pozytywną (1872), łącząc w niej filozofię A. Comte'a oświecenie czym jest.
Co to jest Oświecenie w Słownik definicji O .
