Definicja RENESANS: epoka w dziejach kultury europ. trwająca we Włoszech od XIV w. do pocz. XVI w., w Polsce od końca XV w. do pocz. XVII w. Fundamentem zmian kulturowych kształtujących nowy sposób myślenia stały się: odkrycia geograficzne, w tym Ameryki (1492); odejście od uniwersalizmu i ukształtowanie mocnych krajów; wynalezienie druku (1445); reformacja i stworzenie nowych nurtów wyznaniowych; przyrost znaczenia roli miast i mieszczaństwa. Odkryto na nowo świat ziemski, kosmos, przyrodę, doceniono kulturę antyczną; nowe miejsce wyznaczono człowiekowi (antropocentryzm), istotnym zadaniem było wszechstronne formowanie osobowości, miarą wszechrzeczy stał się człowiek i jego ziemski świat, tę postawę zawierało hasło zaczerpnięte z komedii Terencjusza, odzwierciedlone w idei humanizmu, poezji i sztuce. Filoz. uzasadnieniem nowego światopoglądu stał się neoplatonizm traktujący człowieka jako dopełnienie duchowej i materialnej sfery świata, głoszący jego nieograniczone możliwości. Uniwersalne osobowości r. łączą różne dyscypliny artyst. i nauk., na przykład Leonardo da Vinci, Michał Anioł, M. Kopernik, rozpowszechniła się organizacja mecenatu, pojawiło się pragnienie o idealnej społeczności kształtowanej poprzez tradycję antyczną (Th. Morus), istotę procesu myślenia i szukania prawdy poprzez człowieka określił M. de Montaigne, ciekawym i kontrowersyjnym jednocześnie myślicielem był N. Machiavelli, krytykę współczesności z postawą sceptyczną łączył Erazm z Rotterdamu, propagował także ideę irenizmu. Sporo uwagi poświęcono procesowi twórczemu, sztuka zapewniała artystom sławę doczesną i pośmiertną, dla lit. istotną stała się refleksja teoretyczna, sięgano do pism estetycznych filozofów gr. Arystotelesa i Platona i poety rzym. Horacego.Uprawiano gatunki lit. cenione w starożytności, mimo uwielbienia dla piękna lit. klasycznej doceniono twórczość w jęz. narodowym ( na przykład F. Petrarca, G. Boccaccio, Plejada; w Polsce M. Rej, J. Kochanowski). Spośród małych form lir. popularność zdobyła fraszka, w najwyższym stopniu znaczne były pieśń, elegia i hymn, rozwinęła się literatura epicka (( na przykład Orland szalony L. Ariosta i Jerozolima wyzwolona T. Tassa); znacząco zróżnicowała się proza, arcydziełem groteski lit. jest powieść F. Rabelais'go Gargantua i Pantagruel, parenetyczny charakter mają Książka żołnierza Chrystusowego Erazma z Rotterdamu, Dworzanin B. Castiglionego i Książę N. Machiavellego; gatunki dram. reprezentują różne odmiany komedii, w tym popularna commedia dell'arte. U schyłku tej epoki pojawiły się dzieła znakomitych twórców, jak W. Szekspira, M. de Cervantesa i F. Lopego de Vega. Prekursorem r. w pol. kulturze i lit. był F. Buonaccorsi ( Kallimach) wspierany poprzez mecenasa i przyjaciela Grzegorza z Sanoka. Inicjalne utwory lit. pol. reprezentuje literatura z łaciny, między innymi A. Krzycki, J. Dantyszek, K. Janicki, i nurt mieszczański, między innymi Biernat z Lublina i Jan z Koszyczek. Rozrost kultury i lit. inicjuje wydane dzieło M. Kopernika (De revolutionibus...) i utwory A. Frycza Modrzewskiego (Lascius, a więc o karze za mężobójstwo) i M. Reja (Krótka rozprawa...). Tendencje dydaktyczne w prozie, oprócz Rejowego Żywota człowieka poczciwego, zawierają utwory W. Goślickiego De optimo senatore... i Ł. Górnickiego Dworzanin polski, prozę retoryczną reprezentuje Kazaniami sejmowymi P. Skarga, a historiografię między innymi M. Bielski i M. Kromer. Największym pisarzem pol. r. był J. Kochanowski, którego twórczość zróżnicowana tematycznie i gatunkowo stanowi inspirację i wzór również dla autorów współcz. Odmienny charakter miała lit. ariańska, a w niej traktaty filoz. i teol., regularnie pojawiały się przekłady Biblii (wybitny J. Wujka), do średniow. misterium wrócił Mikołaj z Wilkowiecka. U schyłku tej epoki powstają sielanki i poemat opisowy S. F. Klonowica i Sz. Szymonowica, a twórczość żyjącego wówczas M. Sępa Szarzyńskiego otwiera nowy moment w kulturze i lit.
- Co znaczy Rymkiewicz Władysław:
- Porównanie autor książek o tematyce hist., społ.-obycz., psychol. i moralizującej, tata Jarosława Marka. Z zawodu adwokat, łączył praktykę z twórczością lit. W 1927 r. nagrodzony w konkursie informacje renesans co znaczy.
- Krzyżówka Rej Mikołaj:
- Dlaczego czołowych przedstawicieli lit. renes., zwany ojcem lit. pol., od 1525 w środowisku humanistycznym dworu magnata A. Tęczyńskiego. Wyznawca kalwinizmu, w swoich poglądach polit. popierał szlachecki renesans krzyżówka.
- Co to jest Różewicz Tadeusz:
- Jak lepiej prozaik. W okresie wojny ukończył sekretny kurs podchorążych, walczył w partyzantce AK (1943-44) w okolicach Radomska. Publikował teksty w prasie konspiracyjnej. Po wojnie studiował historię sztuki renesans co to jest.
- Słownik Rzewuski Henryk:
- Kiedy dziennikarz. Pochodził z rodz. magnackiej. Z domu wyniósł kult przeszłości i tradycji szlacheckiej. Uczestnik kampanii 1809 r. Członek masonerii, organizator loży Orzeł Biały w Petersburgu. W trakcie renesans słownik.
- Czym jest Roki:
- Od czego zależy z t. Trzy zimy (1936), reprezentujący nurt katastroficzny. Ma postać monologu, udramatyzowanego poprzez obecność dwóch reprezentujących zbiorowość osób: mówiącego ja i milczącego adresata - ty . Ja renesans czym jest.
Co to jest Renesans w Słownik definicji R .
